Haksız Rekabeti Önlemek İçin İlk Adım Mali Mühendislik

Sevgili meslektaşlarım, bir önceki “Mali Mühendislik” başlıklı yazımızda mali mühendisliğin tanımını, kavramsal varoluş nedenini ve mali mühendisin temel özelliklerini belirleyerek mali mühendisliğin genel çerçevesini çizmeye çalıştık.

Bu yazımızda ise,  mesleğimizin en büyük sorunlarından haksız rekabetin kaynağı meslek mensubu enflasyonu ve mesleğimizin gelecekte yaşayacağı değişimler noktasında mali mühendisliğin mesleğimize olan pozitif etkilerini değerlendireceğiz.

MESLEĞİMİZİN EN ÖNEMLİ SORUNU HAKSIZ REKABET   

2016 yılı itibariyle meslektaş sayımız 100 bin kişi sınırına dayanmıştır. Mesleğimize olan bu yoğun ilgili sonucunda mali müşavir enflasyonu ortaya çıkarak haksız rekabeti beraberinde getirmiştir. Bağımsız denetçilikten de umduğunu bulamayan meslektaşlarımız uygun şartlarda iş bulamama sonucunda işsizlik sorunu ile karşı karşıya kalmaktadırlar. Mali müşavir enflasyonunu önleme ve mesleki kaliteyi arttırmak amacıyla çözüm olarak mesleğimize girişin azaltılması yönünde çözümler üretilmektedir.  Bizce bu gibi çözümler sorunları ortadan kaldırıcı olmayıp, geçici ve kısıtlı çözümlerdir. Çünkü aynı sorun birçok meslekte yaşanmakta olup,  ne kadar kısıtlama yapılırsa yapılsın ülkemiz genç bir nüfusa sahip olmakla birlikte, artık mali müşavirlik bir kariyer mesleği olarak düşünülmekte ve her geçen gün mesleğimize olan ilgi artmaktadır. Bu noktada haksız rekabetin önlenmesi amacıyla mesleğimize yeni katılan meslektaşlarımıza iyi bir eğitim vererek onlar için meslek sahamızı genişletmemiz gerekiyor. Dünyanın en büyük denetim ve muhasebe şirketinin dünya genelinde çalışan sayısı 250 bin kişidir. Bu noktadan yola çıkarak kısıtlama engelleme gibi düşünceler yerine ülkemizdeki muhasebe mesleğini ve icra edenleri uluslararası standartlara getirecek ve meslek sahamızı genişletecek vizyoner fikirler üretmeliyiz. Ancak bu şekilde muhasebe sistemi ve mali müşavir ithal eden değil, ihraç eden bir ülke konumuna geliriz. Böylelikle de pastanın daha fazla bölünmesi gibi endişelerden kurtularak, haksız rekabeti önlemiş oluruz.

HAKSIZ REKABETİ ÖNLEME NOKTASINDA MALİ MÜHENDİSLİK   

Yukarıda da bahsettiğimiz gibi günümüzde mesleğimizin en önemli sorunlarından biri haksız rekabettir. Haksız rekabetin en önemli nedeni ise meslektaş enflasyonudur. İşe bu noktada mali mühendislik kavramı meslek mensuplarımız için yeni bir iş alanı yaratmaktadır. Günümüz şartlarında mali müşavirlik mesleği angaryaların altında kalarak sadece kamu kurumlarının anketörlüğünü yapan bir meslek haline gelmiş ve mali müşavirler kamu kurumlarının  işlerini yapan bir çalışan özelliğine bürünmüştür.  Mali müşavirler angaryalar ile uğraşırken firmaların  mali tablolarını tasarlayan, bunları analiz eden, yorumlayan, mali problemleri tanımlayabilen, bu problemlere bilimsel ve matematiksel prensipler çerçevesinde verimli, ekonomik ve standartlara uygun çözümler üretebilen, işletmelerin mali yapısını ve mali geleceğini inşa eden,  strateji geliştiren ve uygulayan bir birim yoktur. Bu nedenden dolayı Türkiye’deki firmaların %85 üçüncü kuşağı görmeden iflas etmektedir. Şu evrensel olarak kabul edilen bir gerçektir ki, doğru bilgiye hızlı ulaşarak bunu analiz edip yorumlayabilen firmalar rakiplerinin her zaman bir adım ötesindedir. Mali Mühendislik kavramı bu açığı kapatarak, aynı zamanda mali müşavirlere yeni bir iş alanı yaratacak bir projedir.

TEKNOLOJİK GELİŞMELERİN MALİ MÜŞAVİRLİĞE ETKİLERİ

Türkiye’deki muhasebe sistemi ve mali müşavirlik mesleğinin tüm çerçevesi ve temeli Maliye Bakanlığının istemiş olduğu bilgi ve beyanların yapılması üzerine inşa edilmiştir. Peki, önümüzdeki yıllarda e-defter, e-fatura ve yeni nesil yazar kasa gibi sistemler geliştirilip, Maliye Bakanlığının ihtiyacı olan bilgi ve beyanlar sistemler tarafından otomatik üretildiğinde bu kadar meslek mensubu ne iş yapacak? Muhtemelen bu soruya bazı meslek mensuplarımız şu cevabı verecektir: “Mali müşavirler esas işi olan yorumlama, analiz ve danışmanlık işlerini yapacaktır.” Sizce mali müşavirler buna hazır mı? Şunu belirtmek isteriz ki, şuan ki muhasebe sistemi mali müşavirlik mesleğini sadece beyan ve bilgi veren bir meslek haline dönüştürmüştür.

Kısa bir süre önce Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından düzenlenen seminerde, gelecek on yıl içerisinde Başkanlığın yaşayacağı elektronik değişim ve dönüşüm üzerine sunum gerçekleştirildi.  Sunumun en dikkat çekici noktası ise; gelecek on yılın sonunda Başkanlığın ihtiyacı olan tüm bilgi ve beyanların e-defter, e-fatura ve yeni nesil yazar gibi sistemler tarafından otomatik ve anlık olarak Başkanlığın sistemine aktarılarak, depolanması idi. Buna en güzel örnek; şuan ki hazır beyan sistemidir.  Eğer biz mali müşavirler olarak bu değişimin gerisinde kalıp, değişimin kölesi haline gelmek istemiyor isek, mesleğimizin gelecek on yıl içeresinde yaşayacağı evrimleri tespit ederek mesleğimizi bu çerçevede yeniden yapılandırmalıyız.  Bizce mali mühendislik bunun için ilk adım olabilir.

SONUÇ

Sonuç itibariyle haksız rekabeti önlemek ve mesleki kaliteyi artırmak için mesleğe girişi kısıtlamak geçici bir çözümdür. Uzun vadeli çözümler için “Ayağını yorgana göre uzatmak yerine yorganı uzatmak” felsefesi temelinde, mesleki kaliteyi arttırmak, haksız rekabeti önlemek ve mesleğimizin gelecekte yaşayacağı değişimlere yabancı kalmamak adına vizyoner fikirler üretmeliyiz.  Mali mühendislik bir meslek haline geldiğinde meslektaşlarımız için yeni bir iş alanı oluşturarak, meslek sahamızı genişletirken aynı zamanda günümüzde firmaların en çok ihtiyacı olan,  mali tabloları tasarlayan, bunları analiz eden, yorumlayan, mali problemleri tanımlayabilen, bu problemlere bilimsel ve matematiksel prensipler çerçevesinde verimli, ekonomik ve standartlara uygun çözümler üretebilen, işletmelerin mali yapısını ve mali geleceğini inşa eden,  strateji geliştiren ve uygulayan yeni meslek doğmuş olacaktır. Bundan sonraki çalışmalarımız mali mühendislik kavramını yazılı bir projeye dönüştürerek; meslek tanımları arasına girmesi ve üniversitelerde yüksek lisans programlarına dâhil edilmesi için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Yüksek Öğretim Kurumuna başvuruda bulunmak olacaktır.

“Kimi idealler; o denli değerlidir ki, o yolda yenilmek bile zafer sayılır.” Charles Baudelaire