Beyan ve Piyasa Muhasebeciliğinden Mali Mühendisliğe Terfi

Sevgili meslektaşlarım daha önceki yazılarımızda 21. yüzyılda mesleğimizin ihtiyacı olan değişimi yaşatacak yeni bir terimden;  “Mali Mühendislik ”ten bahsetmiştik. Mali Mühendisliği; “mali tabloları tasarlayıp, bunları analiz eden, yorumlayan, mali problemleri tanımlayabilen, bu problemlere bilimsel ve matematiksel prensipler çerçevesinde verimli, ekonomik ve standartlara uygun çözümler üretebilen, işletmelerin mali yapısını ve mali geleceğini inşa eden,  strateji geliştiren ve uygulayan kimse”  olarak tanımlamıştık.  Türkiye Ziraat Odaları Birliğinin skandal yazısından (Piyasa Muhasebecileri) sonra mesleğimiz adına yeni gelişimlere ve değişimlere ne kadar ihtiyacımız olduğuna tekrardan şahit olduk. Bu yazımızda geleceğin mesleği olan “Mali Mühendisliğin” mesleğimize yaşatacağı pozitif etkileri değerlendireceğiz.

I. MALİ MÜHENDİSLİĞİN KAVRAMSAL VAROLUŞ NEDENİ

Günümüzde mali müşavir;  defter tutan, beyanname, bildirge düzenleyen, mali tabloları hazırlayan, danışmanlık ve müşavirlik yapan kişi olarak tanımlanmaktadır. Ancak bu tanım ve görevlendirme mali müşavirleri muhasebe ofisleri ile maliye idaresi arasında dar bir alana sıkıştırmıştır. Öyle ki; zaman içerisinde mali müşavir esas amacından uzaklaşarak, kamu kurumlarının  işlerini yapan bir çalışan özelliğine bürünmüştür. Toplumun bakış açısında ise maliyeye kayıt yapan, beyanname ve bildirge düzenleyen, vergisel konuları takip eden, kişi olarak algılanmaktadır. Bunun sonucunda muhasebe bilimi alanında temel gereklilik olan küresel gelişmelerden, teknolojiden ve yeniliklerden uzak, vergi kavramı ile var olan ve mesleğini de sadece bu kavram çerçevesinde idame ettirmeye çalışan bir meslek profili görünümüne bürünmüştür.  Bu noktada ise mesleği adına en büyük kaygısı; öncelikle kamu kurumlarının istemiş olduğu beyannameleri ve bildirgeleri yasal sürelerinde beyan edebilmektir. Ne yazık ki; bu durum karşısında ülkemizde mali müşavirler toplum nezdinde hak ettiği mesleki saygınlığı kazanamadığı gibi, maddi anlamda da emeklerinin karşılığını alamamaktadırlar. 

Kâtiplikle başlayan mesleki gelişimimizin 21. yüzyılda ulaştığı nokta, bizce “Mali Mühendislik” olmalıdır. Mali Mühendisler kendi alanında uzmanlaşmış, pratik ve teorik bilgilerini, felsefe, matematik ve bilim ile birleştiren ve mali müşavirlerin küresel gelişmelere bağlı olarak yeniden tasarlanan mesleki kariyer alanıdır. Mali Mühendisler mali tabloları tasarlayıp, bunları analiz eden, yorumlayan, mali problemleri tanımlayabilen, bu problemlere bilimsel ve matematiksel prensipler çerçevesinde verimli, ekonomik ve standartlara uygun çözümler üretebilen, işletmelerin mali yapısını ve mali geleceğini yeniden inşa eden,  strateji geliştiren ve uygulayan kişilerdir.

Bu noktada mali mühendislerin çalışma alanları sadece defter tutmak, beyanname ve bildirge düzenlenme gibi kavramlar değil bunun çok üstünde ve ötesindedir.

II. HAKSIZ REKABETİ ÖNLEME NOKTASINDA MALİ MÜHENDİSLİK  

Günümüzde mesleğimizin en önemli sorunlarından biri hiç kuşkusuz haksız rekabettir. Haksız rekabetin en önemli nedeni ise meslektaş enflasyonudur. İşe bu noktada mali mühendislik kavramı meslek mensuplarımız için yeni bir iş alanı yaratmaktadır. Günümüz şartlarında mali müşavirlik mesleği angaryaların altında kalarak sadece kamu kurumlarının anketörlüğünü yapan bir meslek haline gelmiş ve mali müşavirler kamu kurumlarının  işlerini yapan bir çalışan özelliğine bürünmüştür.  Mali müşavirler angaryalar ile uğraşırken firmaların  mali tablolarını tasarlayan, bunları analiz eden, yorumlayan, mali problemleri tanımlayabilen, bu problemlere bilimsel ve matematiksel prensipler çerçevesinde verimli, ekonomik ve standartlara uygun çözümler üretebilen, işletmelerin mali yapısını ve mali geleceğini inşa eden,  strateji geliştiren ve uygulayan bir birim yoktur. Bu nedenden dolayı Türkiye’deki firmaların %85 üçüncü kuşağı göremeden iflas etmektedir.

Şu evrensel olarak kabul edilen bir gerçektir ki; doğru bilgiye hızlı ulaşarak bunu analiz edip yorumlayabilen firmalar rakiplerinin her zaman bir adım ötesindedir. Mali Mühendislik kavramı bu açığı kapatarak, aynı zamanda mali müşavirlere yeni bir iş alanı yaratacak bir projedir.

III. BEYAN VERME ORTADAN KALKACAK

Gelir İdaresi Başkanlığı, gelecek on yıl içerisinde Başkanlığın ihtiyacı olan birçok bilgi ve beyanların e-defter, e-fatura ve yeni nesil yazar kasa gibi sistemler tarafından otomatik ve anlık olarak Başkanlığın veri tabanına aktararak kayıt edilmesini planlamaktadır. Bunun en güzel örneği; “Hazır Beyan Sistemi ”dir.   Buna karşı Türkiye’deki muhasebe sistemi ve mali müşavirlik mesleğinin tüm çerçevesi Maliye Bakanlığının istemiş olduğu bilgi ve beyanların yapılması üzerine inşa edilmiştir. Peki, önümüzdeki yıllarda Maliye Bakanlığının ihtiyacı olan bilgi ve beyanlar bilgi ve otomasyon sistemleri tarafından üretildiğinde mali müşavir ne iş yapacak?  Muhtemelen bu soruya bazı meslek mensuplarımız şu cevabı verecektir; “Mali müşavirler esas işi olan yorumlama, analiz ve danışmanlık işlerini yapacaktır.” Sizce mali müşavirler buna hazır mı? Şunu belirtmek isteriz ki; şuan ki muhasebe sistemi mali müşavirlik mesleğini sadece beyan ve bilgi veren bir meslek haline dönüştürmüştür. Yapılan araştırmalar neticesinde de beyana dayalı mali müşavirlik mesleği gelecekte teknoloji ve bilgisayarlaşma sonucunda gerekliliği ortadan kalkacak meslekler arasında üst sıralarda yer almaktadır. Bu sonuçla karşılaşmamak için, mesleğimizin gelecekte yaşayacağı teknolojik gelişmeler neticesindeki değişimlerini şimdiden tespit ederek, bu alanda mesleğimizin geleceğine dair projeler ve vizyoner  fikirler üretmemiz gerekmektedir. 

Bizce bu yolda değişimin ve saygınlığın ilk adımı ise Mali Mühendisliktir. 

IV. SONUÇ

Sonuç olarak, 21. yüzyıla damgasını vuran kavram “Değişimdir.” Biz mali müşavirler ya değişimin kölesi haline gelerek mesleğimizi beyan ve piyasa muhasebecisi olarak icra etmeye devam ederiz ya da değişimi biz gerçekleştirerek  beyan ve piyasa muhasebeciliğinden Mali Mühendisliğe terfi ederiz. 

 ARTIK TERCİH BİZİM!

 Makalenin Sözü; “Bize şimdilerde kök salacak yeni bir fidan lazım.” Umuda yolculuk filminden…