Bağımsız Denetçilik Sınavı ve Stajı Hakkında Bilinmesi Gerekenler

Muhasebe Mesleğinin Yeniden İnşası

Teknolojik gelişmeler neticesinde insanlık tarihi, bir zamanlar ihtişamlı ve gösterişli birçok mesleğin yok oluşuna tanıklık etmiştir.  Günümüz dünyasında ise, dijitalleşme ile birlikte çoğu meslek şiddetli bir şekilde değişime uğramakta ya da bütünüyle yok olmaktadır. Ve yine biliyoruz ki; şimdilerde var olan birçok meslek, gelecekte yok olup gidecektir.  Bazı meslek üyeleri şimdiden mesleklerini bilgece bir düzen içinde tekrar inşa etmeye yönelmiş durumda. Aslında bu durum sadece meslek mensupları için önem taşımayıp, meslek kuruluşları ve akademisyenler gibi bir mesleğin tüm taraflarını ilgilendirmesi gereken bir durumdur. Çünkü bir mesleğin gücü ve zaafı, ilerlemesi ve yok olması meslek yöneticilerinin ehil oluşlarından ve yönetim kabiliyetlerinden veya becerisizliklerinden kaynaklanmaz. Meslekleri yaratan, olayların akışını belirleyen ve bunların biçimini veren mesleğin tüm taraflarıdır.  Bu nedenle mesleği oluşturan taraflar teknolojik gelişmeler neticesinde mesleklerini geliştirmeye, dönüştürmeye ve geleceğe taşımaya mecburlardır. 

21. yüzyılda dijitalleşme süreci geleneksel muhasebe uygulamalarının değişmesini ve yeni standartların geliştirilmesi gerektiğini öngörmektedir. Teknoloji ile mutlak ilişki içinde olan muhasebe, tarihsel gelişim süreci içerisinde yeni teknolojik gelişmelerle kendisini sürekli yenilemiş ve geliştirmiştir. Yakın gelecekte muhasebeciler tarafından yapılan birçok görevi, yerine getiren dijital sistemlerin ortaya çıkması muhasebe mesleğine dair tüm uygulama araçlarının ve toplumsal imajının dönüşümünü de zorunlu hale getirmektedir. Dijitalleşme sürecinde,  muhasebeyi yeni baştan tasarlamak,  kavramları irdelemek ve sorunsallar üretmek muhasebeyi teknoloji karşısında diri tutacaktır.   Bu nedenle muhasebe mesleğinin tüm tarafları tüm gücüyle bu meseleye zihin yormalıdır.

 Dijitalleşme muhasebe uygulamalarının köklü değişimine ve dönüşümüne yol açmaktadır.  Günümüzde e-defter, e-fatura ve defter beyan gibi dijital sistemler muhasebe uygulamalarının temel araçları haline gelmiştir. Aynı zamanda bilgi teknolojilerindeki artan gelişim hızının, muhasebe üzerinde olumlu etkileri de fark edilmektedir. Artık geleneksel yöntemlere göre, muhasebe meslek mensupları daha verimli bir şekilde çalışabilmekte ve daha hızlı işlem yapabilmektedirler. Söz konusu dönüşüm, geleneksel muhasebe yöntemleri ile modern muhasebe yöntemleri arasında fark yaratmaktadır. Dolayısıyla muhasebe mesleğinde yeni yöntem ve olguların ortaya çıkması dijitalleşme sürecinin doğal bir sonucudur.

Teknolojik dönüşüm sürecinde muhasebe meslek mensuplarının sadece geleneksel yöntemleri terk etmeleri ve dijital sistemleri kullanma aşamasında karşılaştıkları sorunlara dikkatlerini çevirmeleri yeterli değildir. Muhasebe meslek mensuplarının teknolojik değişimlere, gelişimlere entegrasyonu ve bu gelişmelere yenilerini ekleyebilecek muhasebecilerin yetiştirilmesinde, muhasebe mesleğinin en önemli unsurlarında biri olan eğitim sistemi büyük önem arz etmektedir. Bu haliyle meslek kuruluşları tarafından verilen plansız ve sürekli olmayan eğitimler,  muhasebe meslek mensuplarının dijitalleşmeyi benimsemeleri ve gerekli teknolojik yetkinlikleri kazanmaları için yeterli değildir. Çünkü dijital sistemler muhasebe uygulamalarının her alanına iyiden iyiye sinmiş durumda. Dijital dönüşüm için gerekli insan kaynağının yetiştirilmesi, gerekli eğitim altyapısının oluşturulması, dijitalleşme alanında proje ve yatırım yapılmasını kolaylaştıracak düzenlemelerin yapılması ancak muhasebe mesleğini yeniden inşa etme yaklaşımı ile mümkündür.  Bu yüzden muhasebe alanında dijitalleşmenin başarısı için meslek kuruluşlarının, akademisyenlerin ve muhasebe meslek mensuplarının işbirliği son derece önemlidir.

Sonuç olarak, yeniden inşa edilecek bir muhasebe için öncelikle dijitalleşmenin sadece teknolojiyi uygulamaktan ibaret olmayıp, mesleğin tümüne nüfuz eden çok daha derin bir dönüşümü zorunlu kıldığını ve bunun bir kültür haline gelmesinin gerektiğinin bilincinde olmak gereklidir. Muhasebe mesleğinin dijitalleşme yolculuğunun neresinde olduğu ve muhasebe meslek mensuplarının hangi yeterliliklere sahip olması gerektiği belirlendikten sonra muhasebe mesleği için atılması gereken adımların başında bir dijitalleşme yol haritasının oluşturulması gereklidir. Bu yol haritasında dijitalleşme bir bütün olarak ele alınmalı ve muhasebe mesleğinin tüm alanları için planlanmalıdır.  Bu nedenle muhasebeyi yeniden inşa etmek zorunlu ve kaçınılmaz bir gereksinimdir. 

Makalenin Sözü:  "İnsanların önlerini açın, onlar nasıl yapacaklarını bilirler." William Edwards Deming