Bağımsız Denetim Değişime Hazırlanıyor!

Değerli meslektaşlarım, lafı hiç uzatmadan konuya girmek istiyorum.  Kamu gözetim Kurumu birkaç hafta önce bağımsız denetime tabi işletmelerin,  finansal durumlarını ve faaliyet sonuçlarını sağlıklı ve güvenilir bir biçimde geçerli finansal raporlama çerçevesine göre izlemesini ve finansal tablolarını geçerli finansal raporlama çerçevesine uygun olarak hazırlamasını sağlayan bir muhasebe sistemi kurmaları amacıyla esas alabilecekleri "Finansal Raporlama Standartlarına Uygun Hesap Planı" taslağını yayımladığını duyurdu.  Bu durum önümüzdeki yıllarda Bağımsız Denetimde yaşanacak önemli evrimlerin habercisi gibi. Çünkü bu zamana kadar yapılan bağımsız denetimler,  Vergi Usul Kanunu uyarınca hazırlanan mali tabloların, TMS/TFRS gereğince dönüştürülmesi sonucu ortaya çıkan finansal tablolara istinaden yapılmaktaydı. Gerçi bağımsız denetim doğasına aykırı olmasına rağmen daha önceki yıllarda KGK tarafından TFRS uygulaması zorunlu olmayan işletmelerin finansal tablolarının hazırlanmasında isteğe bağlı olarak TFRS’leri uygulayabileceği belirlenmişti. Fakat bu yanlıştan dönülerek bağımsız denetime tabi olup, zorunlu veya ihtiyari olarak TFRS’leri uygulamayan işletmeler, 1 Ocak 2018 tarihi ve sonrasında başlayan yıllık hesap dönemlerinde KGK tarafından yayımlanan “Büyük ve Orta Boy İşletmeler için Finansal Raporlama Standardı”nı uygulamak zorundadır. Şimdi tekrar esas konumuza dönecek olur isek, KGK niçin bir hesap planına ihtiyaç duymuş olabilir?

·      KGK Niçin Bir Hesap Planına İhtiyaç Duydu?

KGK tarafından yapılan açıklama şöyle: " Bağımsız denetime tabi işletmeler finansal tablolarını TFRS ya da BOBİ FRS’ye göre hazırlamakla birlikte, bu finansal bilgilerin üretildiği defter kayıtlarını 1992 yılında yayımlanan Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğleri’nde (MSUGT) yer alan tekdüzen hesap çerçevesi ve hesap planına uygun olarak tutmakta ve bu çerçevede muhasebe sistemlerini oluşturmaktadır. İşletmeler yasal zorunluluk gereği MSUGT’a göre tuttukları ticari defterlerinden hareketle vergi idaresine sunmaları gereken finansal tablolarına ulaşmaktadır. Ancak mevcut hesap planı TFRS ya da BOBİ FRS’ye uygun finansal tablolara doğrudan muhasebe sisteminden ulaşılabilmesi için yeterli olmamaktadır. Bu nedenle, mevcut durumda BOBİ FRS ya da TFRS’ye uygun finansal tablolar, MSUGT’a göre hazırlanmış finansal tablolarda gerekli düzeltmeler yapılarak ya da bu tablolar için de ayrı bir kayıt düzeni oluşturularak düzenlenmektedir.

Bu itibarla, Finansal Raporlama Standartlarına Uygun Hesap Planının işletmelerin esas olarak muhasebe standartlarına göre finansal tablolarını hazırlamalarını sağlayacak şekilde muhasebe sistemlerini kurmalarına imkân tanıyacaktır.”

Konuyu özetlemek gerekirse: Kamu Gözetim Kurumu daha verimli ve doğru bir bağımsız denetim için TFRS/TMS göre bir hesap planının olması gerektiğini düşünüyor. Böylece ilerde tıpkı MSUG çerçevesinde yapılan muhasebe kayıtları gibi,  KGK tarafından da TMS/TFRS göre muhasebe kayıtlarının yapılması istenecek ve bu zamanla zorunlu hale getirilecek gibi.  Bağımsız denetimin ise,  VUK hazırlanan mali tablolardan dönüştürülerek hazırlanan finansal tablolar yerine bu kayıtlar sonucu ortaya çıkan finansal tablolara yapılması istenecektir.  Daha basit bir ifadeyle gelecekte işletmeler iki türlü kayıt tutacaklar:  "VUK ve TMS/TFRS" göre.

Sonuç olarak, sağlıklı ve güvenilir bir bağımsız denetim açısından TMS/TFRS göre bir hesap planın olmaması, yıllarca benim de eleştirdiğim bir konuydu. KGK tarafından bir hesap planı taslağı hazırlanması ve uygulamaya konulması bağımsız denetim mesleği için son derece önemli bir gelişmedir. Çünkü VUK hazırlanan mali tablolardan dönüştürülerek oluşturulan finansal tablolar sağlıklı bir denetim için yeterli olmayabiliyordu.  Tabi işletmeler için hem VUK göre hem de TMS/TFRS göre kayıt tutmak;  eleman, zaman ve altyapı gibi kalemlerde bir maliyet doğurabilir. Fakat dünya standartlarında bir muhasebe sisteminde hiçbir zaman kayıtlar vergi için tutulmaz. Esas olan işletmelerin bugünkü durumunu ve geleceklerini doğru ve gerçek bir şekilde analiz edebilmeleri amacıyla muhasebe kayıtlarını tutmasıdır. Ve bu kayıtlar üzerinden vergi hesaplamalarının yapılmasıdır. KGK tarafından görüş ve önerilere açılan bu taslak metnin bu yolda atılan doğru bir adım olduğunu düşünüyorum.

Makalenin Sözü:  "Bir kimsenin, ne söyleyeceğini bilmesi yeterli değildir; nasıl söyleyeceğini de bilmesi gerekir." Aristoteles 

Sevgilerimle,

İsmail TEKBAŞ

DİPNOT

Kamu Gözetim Kurumu tarafından yayımlanan Hesap Planı Taslak Metnine KGK web sitesinden ulaşabilir ve 01/03/2019 tarihine kadar görüş ve önerilerinizi iletebilirsiniz.

KAYNAKÇA

[1]   Kamu Gözetim Kurumu Finansal Raporlama Standartlarına Uygun Hesap Planı Taslağı