BİLİM KURGU VEYA GELECEK: UZAY MUHASEBESİ-Space Accounting

Muhasebenin yaşamlarımız üzerinde neden böyle bir etki yarattığını anlamak için 7.000 yıl öncesindeki eski Mezopotamya’ya gitmeliyiz. Çünkü muhasebe ilk defa Mezopotamya’da var oldu ve ilk muhasebeciler Mezopotamya’da doğdu. Hatta muhasebe tarihçilerine göre yazı ilk kez, Sümerliler (M.Ö. 4000 — M.Ö. 2000) tarafından tarımsal ürünlerin depolanma sürecinde kayıt amacıyla kullanıldı.

Bu tarihsel süreç içerisinde muhasebeciler muhasebenin doğuşundan bu yana kendini sürekli olarak dönüştürmüş ve değişen zamana ayak uydurmuştur. 21. yüzyılda ise teknoloji ve dijitalleşmede yaşanan baş döndürücü hız muhasebe mesleğinin yapısını değiştiriyor ve sınırlarını bulanıklaştırıyor. Bugün uluslararası muhasebe kuruluşları tarafından bir zamanlar bilim kurgu filmlerine konu olan uzay keşiflerinin muhasebeye olan etkileri tartışılıyor. Uzay araştırmalarında yaşanan olağanüstü ilerleme mühendislikten avukatlığa, mimarlıktan muhasebeye kadar dünyada var olan birçok mesleği uzay boyutuna evrimleştiriyor ve giderek artan bir şekilde özel şirketler için yatırım alanına dönüşüyor. Bu bağlamda, uzaydaki ekonomik faaliyetleri doğru ve etkin bir şekilde yönetmek ve raporlamak önemli hale geldiği gibi, yeni bir muhasebe sisteminin ve dilinin geliştirilmesini de zorunlu kılıyor. Ve bizlere muhasebe için yeni bir tartışmanın kapılarını sonuna kadar açıyor: Uzay Muhasebesi.

SEKTÖR 2040’TA 1 TRİLYON DOLARA ÇIKACAK

Apollo 11’in Ay’a inişinden bu yana geçen 50 yılda insanlar uzay araştırmalarında olağanüstü bir ilerleme kaydetti. Aslında uzaya yolculuk etme arzusu insanlık tarihi kadar eskidir. Şimdilerde ise modern uzay araştırmaları bir zamanlar insanlığın hayalini kurduğu alanlara ulaşıyor. Küresel bilim ve teknolojik ilerlemenin ana ürünü olan uzay araştırmaları, günümüzde dünya ekonomisinin diğer sektörlerine sürekli olarak paha biçilmez ve eşi benzeri görülmemiş miktarda yeni malzeme ve teknoloji sağlayarak önemli bir katkı sağlıyor. Araştırmalar neticesinde ortaya çıkan yeni teknolojiler hayatımızı iyileştiriyor ve dünyayı daha iyi bir yer haline getiriyor. Bir zamanlar yüzlerce girişimci için cazibe alanı olan internet gibi, uzay araştırmaları da sayısız girişimci fikir için fırsatlar sunan bir ekosisteme dönüşüyor.

Bugün uzay araştırmaları, küresel ekonomi için milyarlarca dolarlık bir endüstri haline geldi. Goldman Sachs analistleri, sektörün 2040 yılında yaklaşık 1 trilyon dolara çıkacağını öngörüyor.Bank of America Merrill Lynch’in analistleri ise sektörün aynı dönemde 3 trilyon doları geçeceğini tahmin ediyor. İşte bu noktada, uzay araştırmaları esasen bilimsel bir arayıştan büyük bir işletmeye dönüşürken, insanlığın uzaydaki ekonomik başarısı için muhasebeyi dünyanın ötesine taşımamız gerektiği ortaya çıkıyor.

UZAY MUHASEBESİ AÇISINDAN ÇALIŞMAYA İHTİYAÇ VAR

Muhasebe, finansal raporlama ilkelerinin incelenmesinde ve uygulanmasında kullanılan bir dizi varsayım, çerçeve ve metodolojidir. Sürekli gelişen bir konudur ve iş yapmanın yeni yollarına, yeni teknolojik standartlara ve raporlama mekanizmalarında keşfedilen boşluklara uyum sağlaması gerekir. Bugün uzay ekonomisi, tarım ekonomisi, deniz ekonomisi ve sanayi ekonomisi gibi diğer alanlarla karşılaştırılabilir yeni bir çalışma alanı olarak öneriliyor. Diğer çalışma alanlarında olduğu gibi, uzaydaki ekonomik faaliyetlere ilişkin muhasebe uygulama ve değerleme yöntemlerinin belirlenmesi, hesap ve kayıt düzeninde şeffaflık ve tekdüzenin sağlanması, faaliyetlerin gerçek mahiyetlerine uygun olarak sağlıklı ve güvenilir bir biçimde muhasebeleştirilmesine ilişkin esas, usul ve ilkelerin belirlenmesi amacıyla kavramsal çerçeve üzerine müzakere etmemiz gerekiyor. Özellikle uzay araştırmaları asteroit madenciliği, uzay turizmi ve uzay üretimi gibi alanlara ilerledikçe, muhasebe alanındaki sorular da karşımıza çok daha net olarak çıkacaktır. Bu bağlamda muhasebenin geleneksel yapısını etkileyen uzay araştırmalarının, muhasebe açısından bilimsel ve teknolojik yönden etkilerini inceleyen derinlemesine bir çalışmaya ihtiyacımız var.

MUHASEBENİN UZAY BOYUTUNA DÖNÜŞÜMÜ

Muhasebe, Dünya dışına çıktığında daha farklı bir şekilde mi çalışacak?Tabii ki hayır. Ancak Dünya sınırlarını terk ettiğimizde finansal raporlamanın nasıl yapılacağı, hangi muhasebe ölçümlerinin ve değerleme yöntemlerinin kullanılacağı, finansal tabloların hangi para biriminde sunulacağı gibi temel varsayımlar üzerine düşünmemiz gerekli. Özellikle uzay üretimiyle birlikte yeni maliyetlendirme modelleri, raporlama standartları ve muhasebecilerin edinmeleri gereken yeni beceriler üzerine ortaya çıkacak olan temel sorulara şimdiden cevap vermeye hazır olmalıyız. Çünkü bu durum sürdürebilir uzay faaliyetleri açısından önemlidir.

Muhasebenin uzay boyutuna dönüşümü, sadece teknik muhasebe ve finansal raporlamayı değil aynı zamanda iş süreçleri ve denetimle ilgili konuları da içermelidir. Yasal ve düzenleyici çerçeve, teknoloji altyapısı, ayrıca vergi ve sözleşmeler, tazminat ve insan kaynakları ilk başta gelen kavramsal konulardır. Açıkça söylemek gerekirse, bu dönüşüm hesap planını ve muhasebe standartlarını değiştirmekten çok daha fazlasını gerektiriyor.

Sonuç olarak, uzay her zaman kaşiflere ve bilim insanlarına ilham kaynağı oldu. Fizikten kimyaya, malzeme biliminden mühendisliğe kadar, devrimci teknolojiler üretti ve insanlığın bilimsel bilgisini oldukça genişletti. Aynı zamanda günlük yaşamımızı da birçok yönden geliştirdi. Günümüzde uzayda yaşanan keşifler ve araştırmalar, uzayı sadece astronotların meslek sahası olma özelliğinin çok ötesine taşıyor. Bugün Mühendislik, mimarlık ve avukatlık gibi günümüzde var olan birçok meslek uzay boyutuna evriliyor. Muhasebe mesleğinin de bunun uzağında kalması mümkün değil. Şimdilerde kulağa bilim kurgu gibi gelse de, er ya da geç muhasebeyi uzay boyutuna dönüştürmek zorunda kalacağız.

Makalenin Sözü : “Neyin imkânsız olduğunu söylemek zordur, çünkü dünün rüyası, bugünün umudu ve geleceğin realitesidir.” Robert H. Goddard.

Kaynak: https://www.spacemagturkiye.com/uzayonomi/bilim-kurgu-veya-gelecek-uzay-muhasebesi/